FAQ - odpowiedzi na najczęstsze pytania
Ile ruchu dziennie potrzebuje wyżeł węgierski?
Wyżeł węgierski to rasa o ponadprzeciętnej potrzebie ruchu i to nie ulega wątpliwości. Jednak bardzo ciężko jest zmierzyć ilość ruchu, której ten pies potrzebuje każdego dnia. Jeśli już ktoś bardzo się upiera i chce otrzymać konkretną odpowiedź, to naszym zdaniem statystyczny dorosły vizsla potrzebuje 1.5-2 godzin ruchu dziennie (ale na pewno ucieszy się, gdy zaproponujemy mu więcej aktywności).
Jednak ilość ruchu nie musi być każdego dnia taka sama. Psy z reguły dobrze znoszą dni mniejszej aktywności, jeśli tylko w pozostałe dni będą mieć więcej ruchu. Szacujemy, że dorosły wyżeł węgierski potrzebuje 10-15 godzin ruchu tygodniowo (ale nie będzie miał nic przeciwko, jeśli zaoferujemy mu więcej).
Oczywiście nie należy popadać w skrajności typu: pies w weekend biega po 8 godzin dziennie, a w ciągu tygodnia nie rusza się prawie w ogóle. Jakaś minimalna dawka ruchu każdego dnia jest konieczna dla zdrowia psa, a dni zupełnego lenistwa powinny się zdarzać sporadycznie. Pamiętajmy też, że sam czas trwania ruchu to nie wszystko. Dużo ważniejszy jest rodzaj i jakość aktywności, a czas jej trwania jest rzeczą wtórną.
Jakie formy aktywności należy zapewnić wyżłowi węgierskemu, aby spełnić jego zarówno fizyczne jak i psychiczne potrzeby?
Wyżeł węgierski bardzo potrzebuje możliwości swobodnego biegania z możliwością eksplorowania terenu i węszenia. Swobodne bieganie to znaczy nie na smyczy i bez ograniczeń w postaci ogrodzenia czy przeszkód, które nie pozwalają mu rozwinąć prędkości lub zmuszają do ciągłego gwałtownego hamowania i ostrych zakrętów (jak to ma miejsce na przykład na ogrodzonej posesji lub na ogólnodostępnym wybiegu dla psów). Swobodnym bieganiem nie jest też z reguły bieg obok szybko poruszającego się (np na rowerze) właściciela, ponieważ pies wtedy biegnie narzuconym mu tempem bez możliwości eksplorowania i węszenia. Potrzebę takiego swobodnego ruchu najlepiej zaspokoić poprzez długie spacery bez smyczy po rozległych, naturalnych terenach zielonych (i to raczej mało uczęszczanych przez ludzi). Warto w tym miejscu wspomnieć, że wyżły o wiele lepiej się wybiegają na rozległych łąkach czy polach niż w lesie.
Oprócz biegania wyżeł potrzebuje też - zajęcia "umysłowego". Niektórzy nazywają to "pracą". Najlepiej jeśli zajęcie dla psa będzie zawierało elementy współpracy z człowiekiem (chyba, że lubimy gdy nasz pies przekopuje nam ogródek, goni koty, zjada kapcie i wiele, wiele innych...).
Możliwości na dostarczenie naszemu wyżłowi zajęcia jest naprawdę wiele, a psy te są zaskakująco wszechstronne. Możemy dzięki temu wybrać aktywności, które nam najbardziej odpowiadają. Pamiętajmy jednak, że to ma być zajęcie przede wszystkim dla naszego psa i jego umysłu.
Warto wykorzystywać naturalne, wrodzone predyspozycje wyżłów jak na przykład aportowanie, tropienie, szukanie, pływanie (aportowanie z wody). Wyżły świetnie się odnajdą w aktywnościach węchowych i wcale nie musimy uczęszcząć z psem na zajęcia nosework, mantrailing, tropienia sportowego czy ratownictwa - wystarczy jeśli odpowiednio kreatywnie pobawimy się z psem w odszukiwanie aportu podczas zwykłych spacerów. Jeśli tylko mamy zacięcie i możliwości, trening psich sportów to doskonałe rozwiazanie, a wybór mamy naprawdę ogromny: agility, dog frisbee, dog dancing, puller, dog fitness, flyball, obedience, rally-o, bikejoring, cannicross, dummy itd. Właściwie poprowadzona nauka posłuszeństwa czy też po prostu nauka różnego rodzaju sztuczek/nowych komend jest dla psa świetnym wyzwaniem intelektualnym i potrafi bardzo skutecznie zmęczyć wyżła psychicznie. Często żartujemy, że nie sposób zmęczyć psów tej rasy bieganiem, dość trudno je zmęczyć węszeniem, ale za to bardzo prosto je zmęczyć myśleniem.
Naturalnym i prawdopodobnie najbardziej przyjemnym zajęciem dla wyżła będzie rewirowanie, tropienie i wystawianie ptactwa (najczęściej bażantów) i chcemy podkreślić, że wcale nie musimy uczestniczyć w polowaniach, aby nasz pies tego zasmakował.
Czy wyżeł węgierski może mieszkać w mieście?
Może mieszkać w mieście i wiele wyżłów węgierskich mieszka w miastach. Jednak nie znaczy to, że jest to rasa idealna do miasta. Zdecydowanie nie jest to miejski pies, a miasto nigdy nie zapewni wyżłowi dobrych warunków do życia. Jeśli mieszkamy w mieście, a chcemy żeby nasz wyżeł był szczęśliwy, powinniśmy co najmniej 2 razy w tygodniu zapewnić naszemu pupilowi długi spacer poza miastem - najlepsze do tego będą rozległe łąki.
Pomijając kwestie obowiązku prowadzenia psa na smyczy, w miastach bardzo trudno o wystarczająco rozległe tereny zielone, na których wyżeł mógłby się solidnie wybiegać. Miejskie parki są zazwyczaj zbyt małe, zbyt zatłoczone, a nasz wyżeł się w nich tylko przebodźcuje od natężenia innych psów, ludzi, dzieci i ogólnego zgiełku. Z kolei coraz popularniejsze w miastach psie wybiegi zazwyczaj są zbyt ciasne dla wyżła, który potrzebuje naprawdę dużej przestrzeni do biegania.
Życie z wyżłem w mieście jest trudniejsze niż gdybyśmy mieszkali na wsi lub chociaż na obrzeżach miasta. Trudniej jest podołać dużym potrzebom ruchu tego psa - do czasu spacerów należy wliczyć czas potrzebny na dojazdy w odpowiednie tereny spacerowe. Trudniej jest też wychować wyżła w mieście. Pamiętajmy, że otoczenie będzie wymagać od nas stałej kontroli nad tym energicznym, dużym psem - co nie jest łatwe zwłaszcza w przypadku dorastających, młodych wyżłów.
Czy wyżeł węgierski nadaje się do (niewielkiego) mieszkania w bloku?
Vizsla czują się całkiem dobrze nawet w niedużych (ale za to zazwyczaj ciepłych) mieszkaniach w bloku. Jeśli spełnimy wszystkie potrzeby tego wymagającego psa, w domu będzie potrzebował jedynie spokojnego miejsca do komfortowego odpoczynku. Natomiast istotną kwestią są schody, a raczej to jak dużo nasz pies będzie musiał po nich chodzić. Jeśli mamy windę lub mieszkamy na parterze nie ma żadnych przeciwskazań, by wyżeł węgierski mieszkał na niewielkim metrażu i/lub w bloku.
Jeśli nasze lokum nie należy do przestronnych, ogon naszego wyżła może być bardziej narażony na urazy (przez uderzenia ogonem o meble, kaloryfer, framugi itd). Wyżeł węgierski łatwo się ekscytuje i wtedy bardzo energicznie macha ogonem uderzając nim w co popadnie. Jeszcze nie dawno psom tej rasy skracano ogony, aby uniknąć trudno gojących się urazów ogona. Warto więc od początku zwracać na to uwagę i na przykład nie dopuszczać do nadmiernej ekscytacji u psa w ciasnym przedpokoju, gdy wracamy do domu.
Niezależnie od tego jakim dysponujemy metrażem, warto zwrócić uwagę na to, aby nasz wyżeł nie ślizgał się poruszając się po domu. Jeśli mamy bardzo śliskie płytkie w większej części naszego domu, warto liczyć się z koniecznością przykrycia ich czymś antypoślizgowym - przynajmniej na czas wzrostu psa.
Nie jestem myśliwym ani nie chcę uczestniczyć w polowaniach z psem. Czy wyżeł węgierski to rasa dla mnie?
Gdyby wszystkie rasy trzymać tylko zgodnie z ich pierwotnym przeznaczeniem, mało kto mógłby dzisiaj mieć psa rasowego. Obecnie zdecydowana większość wyżłów węgierskich pozostaje w rękach osób niepolujących. Nawet we wzorcu wyżła węgierskiego możemy przeczytać: "Z powodu jego spokojnej natury i zdolności adaptacyjnych, może być trzymany jako pies domowy." (wersja angielska: "Because of his easy going nature and his adaptability, he can easily be kept as a companion dog in the house.", co można by też przetłumaczyć jako: Ze względu na jego beztroską naturę i zdolności adaptacyjne, można go łatwo trzymać jako psa do towarzystwa w domu).
Jeśli zapewnimy psu odpowiednią dawkę swobodnego ruchu oraz zajęcia, zaspokoimy jego potrzeby fizyczne i psychiczne, będzie szczęśliwy pomimo, że nigdy nie zabierzemy go na polowanie. Co więcej, nie trzeba uczestniczyć w polowaniach żeby dostarczyć psu zajęcia zgodnego z jego pierwotnym przeznaczeniem. Jeśli tylko mieszkamy w rejonach, gdzie występuje ptactwo łowne (w naszych warunkach najczęściej są to bażanty), nasz wyżeł może je tropić i wystawiać spełniając się zgodnie ze swoją naturą.
Niezależnie od tego czy nasz wyżeł będzie polował, powinien opanować umiejętność aportowania
Na zdjęciu Abrakadabra Podlaska Kraina Wyżła podczas ćwiczeń aportu na naturalnej zwierzynie
Czy wyżeł węgierski ma skłonność do ucieczek i/lub ścigania zwierzyny? Czy trudno nad tym zapanować?
Wyżeł węgierski to pies o dużym instynkcie myśliwskim i wystąpienie problemu pogoni za dziką zwierzyną (oraz za kotami...) jest wysoce prawdopodobne.
Jednak nie jest to pies gończy, a hodowany był do ścisłej współpracy z człowiekiem podczas polowań: ma naturalną tendencję do utrzymywania kontaktu wzrokowego ze swoim przewodnikiem. Jest psem łatwiejszym do kontrolowania niż ma to miejsce w przypadku psów ras gończych, trzyma się również bliżej człowieka niż setery, a nawet nieco bliżej niż wyżły niemieckie. Nie jest to pies niezależny ze skłonnością do ucieczek czy samodzielnego tropienia i ścigania zwierzyny. Należy sobie jednak zdawać sprawę, że w pierwszym odruchu na widok (lub zapach) dzikiej zwierzyny wyżeł może rozpocząć trudną do powstrzymania pogoń (choć raczej dość szybko powinien z niej zrezygnować i powrócić na przywołanie).
Między innymi ze wzglęu na instynkt myśliwski tej rasy kluczowe jest, aby od samego początku pracować nad podstawowym posłuszeństwem, a w szczególności nad bezwzględnym przywołaniem.
Czy wyżeł węgierski bardzo "sierści" w domu? / Jak obfite jest linienie psów tej rasy?
Odpowiedź na to pytanie zawsze będzie bardzo subiektywna. Obfitość linienia w pewnym stopniu może być osobnicza. Osoby przywiązujące dużą wagę do porządku i czystości prawdopodobnie będą narzekać na wszechobecne, rude, krótkie włoski, które dość trudno usunąć z tkanin. Z drugiej strony są rasy krótkowłose, których linienie jest dużo bardziej dokuczliwe. Wyżły węgierskie nie posiadają podszerstka, dzięki czemu ich linienie nie jest aż tak uciążliwe jak to ma miejsce w przypadku ras krótkowłosych z podszerstkiem.
Nasze psy dość obficie linieją 1-2 razy w roku. Nie trwa to długo, a intensywne wyczesywanie i kąpiel pomaga skrócić ten czas. W pozostałą część roku gubienie włosa jest raczej niewielkie lub umiarkowane.
Czy sierść wyżła węgierskiego jest trudna w utrzymaniu? Jakich zabiegów pielęgnacyjnych wymaga pies tej rasy?
Szata wyżła węgierskiego jest bardzo łatwa w pielęgnacji.
Krótka sierść nie wymaga zbyt wielu zabiegów pielęgnacyjnych i bardzo łatwo ją utrzymać w czystości. Psy prawie nie zbierają na swojej sierści błota i nie mają nieprzyjemnego "psiego" zapachu. My swoich psów prawie nie szczotkujemy, a jedynie kilka razy w roku kąpiemy. Tylko w okresie linienia może być potrzeba częstszego szczotkowania sierści.
Bacznej uwagi mogą za to wymagać długie uszy, które niestety mają skłonność do problemów dermatologicznych. Zdania są podzielone czy należy regularnie, profilaktycznie czyścić uszy, ale na pewno uszy trzeba systematycznie kontrolować, by w razie wystąpienia objawów szybko zareagować. W przypadku "usznych problemów" może istnieć potrzeba regularnego, nawet codziennego czyszczenia psu uszu specjalnym płynem. Bardzo często prawdziwą przyczyną problemów z uszami jest alergia/nietolerancja pokarmowa i zmiana sposobu żywienia może pomóc.
Poza sierścią i uszami pielęgnacja wyżłów nie różni się niczym od pielęgnacji innych ras. Na pewno trzeba będzie regularnie przycinać pazury - zbyt długie pazury bywają przyczyną bolesnych i trudno gojących się urazów pazura.
Czy psy tej rasy są drogie w utrzymaniu?
Naszym zdaniem tak.
Przede wszystkim wyżły węgierskie to dość duże psy, które nie są zbyt ekonomiczne w żywieniu. Ponieważ są niezwykle aktywne i mają szybki metabolizm z reguły potrzebują więcej wysokiej jakości pożywienia niż większość ras psów o podobnych gabarytach. Jeśli weźmie się pod uwagę często spotykane u tej rasy alergie oraz nietolerancje pokarmowe, specyficzne potrzeby (na przykład suplementacja w okresie wzrostu, zwiększonego wysiłku, słabe przyswajanie karmy itd) może się okazać, że miesięczne wydatki na pożywienie odpowiedniej jakości jest dla nas naprawdę sporym wydatkiem.
Myśląc o kosztach utrzymania warto również wziąć pod uwagę wysoce prawdopodobną potrzebę skorzystania z usług profesjonalnego szkoleniowca i związane z tym wydatki (zwłaszcza w pierwszych 2 latach życia psa). Wielu właścicieli, którzy nie mają dużego doświadczenia w szkoleniu psów, decyduje się na udział w tzw. psim przedszkolu, a potem kontynuuje lekcje z posłuszeństwa podstawowego w grupie lub indywidualnie pod okiem profesjonalisty. Wszelkie dodatkowe zajęcia czy szkolenia takie jak nosework, mantrailing, agility, dog fitness itp również mogą nas sporo kosztować.
Pamiętajmy też o tym, że każdy pies tej wielkości zawsze będzie droższy w utrzymaniu od mniejszych ras. Wszystkie akcesoria dla dużych psów, leki, opłaty za hotel itp będą droższe niż gdybyśmy mieli psa ważącego 5-10 kg.
